หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.) รุ่นที่ 6

หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.) รุ่นที่ 6

จัดโดย สถาบันอิศรา มูลนิธิพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย

หลักการและเหตุผล           

ในสภาวการณ์ที่ประเทศชาติกำลังต้องเผชิญกับภาวะวิกฤติทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมที่เต็มไปด้วยปัญหาและความเห็นที่แตกต่าง สื่อมวลชนจึงเป็นความหวังหนึ่งที่จะเข้ามาช่วยในการสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง เพื่อช่วยบรรเทาและเยียวยาสร้างความสงบสุขให้เกิดขึ้นแก่สังคมได้ ในขณะเดียวกันสื่อมวลชนก็อาจถูกตั้งคำถามถึงบทบาทและการทำหน้าที่ได้เช่นกัน เพราะสื่อคือตัวกลางในการสร้างความรับรู้ที่ถูกต้องให้กับประชาชน สื่อจึงต้องอยู่กึ่งกลางระหว่างประชาชนกับฐานอำนาจของกลุ่มการเมือง

สถานการณ์ด้านการคุกคามสิทธิเสรีภาพของสื่อมวลชนไทย เริ่มปรากฏให้เห็นเด่นชัดยิ่งขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา มีทั้งรูปแบบและวิธีการใหม่ๆ ที่มีความทันสมัยและแยบยลจนยากที่จะแยกได้ว่า นั่นก็คือ การแทรกแซงการทำหน้าที่ของสื่อ ความพยายามของกลุ่มทุนที่แอบแฝงเข้ามาอยู่ในกลุ่มธุรกิจการเมือง การใช้กลยุทธ์และหลักการตลาดเข้ามาช่วยในการโฆษณาและประชาสัมพันธ์ชูนโยบายใหม่ๆ เพื่อสร้างความนิยมให้เกิดขึ้นกับกลุ่มของตัวเอง ซึ่งสิ่งต่างๆ เหล่านี้ได้ส่งผลกระทบต่อสิทธิเสรีภาพในการรับรู้ข่าวสารและการแสดงความคิดเห็นของประชาชนทั้งสิ้น

            นับเป็นโอกาสอันดี การที่องค์กรวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชนของไทย ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญในเรื่องของการปฏิรูปสื่อ โดยเฉพาะการพัฒนาความรู้ความสามารถให้กับบุคลากรในวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชน ซึ่งถือว่าเป็นการช่วยเสริมสร้างองค์ความรู้ที่จำเป็นในการพัฒนาระบบการเข้าถึงและการนำเสนอข้อมูลข่าวสาร อีกทั้งยังเป็นการช่วยสร้างธรรมาภิบาล ให้เกิดขึ้นและพัฒนาศักยภาพของสื่อในภาคประชาชน ตลอดจนการขยายเครือข่ายความร่วมมือระหว่างภาคส่วนต่างๆ ในสังคมกับสื่อมวลชน

            ดังนั้น ทางสถาบันอิศราจึงได้จัดทำโครงการฝึกอบรมระยะยาวขึ้น เพื่อเปิดโอกาสให้กับผู้บริหารระดับสูงที่ประกอบวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชนและภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ นักวิชาการ องค์กรพัฒนาเอกชน องค์กรของรัฐที่เป็นอิสระและส่วนราชการ รวมทั้งภาคเอกชน ภายใต้หลักสูตรที่ชื่อว่า “หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.)” รุ่นที่ 6  เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้บริหารจากองค์กรด้านสื่อสารมวลชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แลกเปลี่ยนความรู้ความคิดเห็นระหว่างกันร่วมกับนักวิชาการและผู้ทรงคุณวุฒิ ซึ่งเป็นอีกช่องทางหนึ่งในการช่วยเสริมสร้างองค์ความรู้ใหม่ๆ ให้เกิดขึ้น เป็นการพัฒนาและส่งเสริมให้เกิดแนวคิด สร้างทัศนคติ ค่านิยมและพฤติกรรมในการปฏิบัติหน้าที่ให้เกิดประสิทธิภาพ รวมทั้งยังสามารถนำไปใช้ในการปฏิบัติหน้าที่เพื่อประโยชน์ต่อการพัฒนาทางวิชาชีพของตนเองและประเทศชาติต่อไปได้

วัตถุประสงค์

            เพื่อให้ผู้เข้ารับการศึกษาอบรม “หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.)” รุ่นที่ 6 สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้

           1. เพื่อเปิดเวทีให้มีการแลกเปลี่ยนความรู้และสร้างองค์ความรู้ใหม่ระหว่างผู้เข้ารับการอบรม ในหัวข้อทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

           2. เพื่อช่วยเพิ่มศักยภาพในการทำหน้าที่ของสื่อมวลชน

           3. เพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะด้านการบริหารสำหรับผู้บริหารระดับสูงขององค์กรสื่อและผู้เกี่ยวข้อง

           4. เพื่อให้ตระหนักถึงคุณธรรมและจริยธรรมของผู้ประกอบวิชาชีพสื่อ

           5. เพื่อประสานการทำงานร่วมกันระหว่างสื่อมวลชนกับนักวิชาการและภาคส่วนอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

คุณสมบัติของผู้เข้ารับการอบรม

            สำหรับคุณสมบัติของผู้ที่จะเข้ารับการอบรมในหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูงในโครงการนี้แบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ดังนี้

           1. ผู้บริหารระดับสูงจากสื่อมวลชน ด้านหนังสือพิมพ์ วิทยุกระจายเสียงและโทรทัศน์ จากส่วนกลางและส่วนภูมิภาคที่เป็นผู้บริหารองค์กร ตั้งแต่ระดับหัวหน้าแผนกข่าวขึ้นไป และที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป จำนวน 30 คน

          2. นักวิชาการด้านสื่อสารมวลชน ตั้งแต่ระดับหัวหน้าภาควิชาหรือเทียบเท่าขึ้นไป และมีอายุการทำงานทางวิชาการ ไม่น้อยกว่า 15 ปี จำนวน 6 คน

          3. ผู้บริหารองค์กรระดับสูงองค์กรพัฒนาเอกชน ตั้งแต่ระดับผู้จัดการ และมีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป จำนวน 5 คน

          4. ผู้บริหารระดับสูงองค์กรของรัฐที่เป็นอิสระ ส่วนราชการ ตั้งแต่ระดับผู้อำนวยการฝ่าย และมีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป จำนวน 5 คน

          5. ผู้บริหารองค์กรเอกชน ตั้งแต่ระดับผู้อำนวยการ หรือ ผู้จัดการ ที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป จำนวน 8 คน

จำนวนผู้เข้าอบรม

            รวมทั้งสิ้น 54 คน

ค่าใช้จ่ายในการอบรม

            ผู้เข้ารับการอบรมไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น

วิธีดำเนินการอบรม

            การอบรมหลักสูตรนี้มีวิธีการศึกษาดังนี้

            1. การบรรยายและอภิปราย เป็นการสร้างองค์ความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับเรื่องการเมือง เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม สิทธิมนุษยชน และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ตามเนื้อหาวิชาและหัวข้อที่กำหนด โดยได้รับเกียรติจากวิทยากร ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้เชี่ยวชาญจากสถาบันต่างๆ โดยเฉพาะผู้บริหารระดับสูงที่มีประสบการณ์ด้านการบริหารจากหน่วยงานและองค์กรภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง ในหลักสูตรการอบรมยังได้กำหนดให้มีการเปิดให้ผู้เข้ารับการอบรมได้แลกเปลี่ยนมุมมองและความคิดเห็นระหว่างกัน

            2. การสัมมนา เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมอบรมเป็นผู้กำหนดหัวข้อหรือประเด็นที่สนใจหรือเป็นข้อถกเถียงของสังคม เป็นการจัดเวทีเพื่อให้มีการแลกเปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็นและประสบการณ์ระหว่างกัน และนำเสนอความคิดเห็นสู่สาธารณะ แบ่งเป็น 2 ส่วน คือ  การสัมมนากลุ่มย่อยในชั้นเรียน   และการจัดสัมมนาสาธารณะซึ่งเป็นผลงานของผู้เข้าอบรมหลักสูตร  บสส. รุ่นที่ 6 และเป็นการเปิดโอกาสให้บุคคลภายนอก ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องหรือผู้ที่ได้รับผลกระทบได้เข้ามามีส่วนร่วมในการนำเสนอความคิดเห็น ข้อเท็จจริง เพื่อนำไปสู่การเสนอทางออก แนวทางการแก้ไข หรือข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม

                        2.1. ผู้เข้าอบรมจะต้องมีส่วนร่วมในการจัดทำสัมมนาทั้ง 2 ส่วน เพราะถือเป็นส่วนหนึ่งของการอบรมในหลักสูตรนี้

                        2.2. มีการแบ่งผู้เข้าอบรม ออกเป็น 5 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มรับผิดชอบในการจัดสัมมนาหรือเสวนา เกี่ยวกับประเด็นปัญหาทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคมหรือข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องและมีผลกระทบกับสื่อมวลชน ซึ่งเป็นประเด็นปัญหาที่กำลังวิพากษ์วิจารณ์กันในสังคม เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เกี่ยวข้องและผู้เข้าร่วมอบรมได้ร่วมแสดงความคิดเห็นอย่างกว้างขวาง

                        2.3. ผู้เข้าอบรมหลักสูตร บสส. รุ่นที่ 6  จะต้องร่วมกันรับผิดชอบในการจัดสัมมนาสาธารณะ 1 หัวข้อ โดยกำหนดหัวข้อสัมมนา การเชิญวิทยากรและการจัดเตรียมงานทั้งหมด 

                         3. การจัดทำรายงานเฉพาะบุคคล เป็นส่วนหนึ่งในการประเมินผลของการเข้าร่วมอบรมในหลักสูตรนี้ ดังนั้นผู้เข้าอบรมทุกคนจะต้องจัดทำเอกสารรายงานเฉพาะบุคคล โดยมีหลักเกณฑ์ตามมาตรฐานที่กำหนดไว้ในหลักสูตร และจะต้องนำเสนอและผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการหลักสูตร ภายในวันเสาร์ที่ 2 เมษายน 2559

                       4. การศึกษาดูงาน แบ่งเป็นการศึกษาดูงานในองค์กรด้านสื่อ หรือหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชนและหน่วยงานอิสระที่เกี่ยวข้องกับสื่อ เพื่อช่วยเพิ่มพูนความรู้ ความเข้าใจและประสบการณ์ ตลอดจนให้มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์และความคิดเห็นระหว่างผู้เข้ารับการอบรมด้วยกัน แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ การศึกษาดูงานในส่วนกลางหรือกรุงเทพฯ และการศึกษาดูงานในส่วนภูมิภาค

ระยะเวลาและขอบเขตของการอบรม

            การอบรมหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง รุ่นที่ 6 ในครั้งนี้ ได้กำหนดระยะเวลาในการอบรม 6 เดือน หรือประมาณ 24 สัปดาห์ ตั้งแต่วันเสาร์ที่ 26 กันยายน 2558 – วันเสาร์ที่ 9 เมษายน 2559 การอบรมจัดขึ้นทุกวันเสาร์ ระหว่างเวลา 09.00 – 16.00 น. ณ อาคารสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ถนนสามเสน ระยะเวลาอบรมรวม 165 ชั่วโมง แบ่งการอบรมเป็น 2 ภาค ดังนี้

                      1. ภาควิชาการ ผู้เข้ารับการอบรมจะต้องเข้ารับการอบรมในชั้นเรียนทุกวันเสาร์ ซึ่งการอบรมจะเป็นรูปแบบของ          การบรรยาย การอภิปรายและการสัมมนา โดยผู้เชี่ยวชาญและผู้เข้ารับการอบรมสามารถร่วมแสดงความคิดเห็น แลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างกัน ตามหัวข้อที่กำหนด ประกอบด้วย

                        1.1. การบรรยายและอภิปราย                                                            93                     ชั่วโมง

                        1.2. การสัมมนา                                                                             18                     ชั่วโมง

                                    การสัมมนากลุ่มย่อยในชั้นเรียน                                              15                     ชั่วโมง

                                    การสัมมนาสาธารณะ (บสส.) รุ่นที่ 6                                        3                      ชั่วโมง    

                        1.3. การนำเสนอรายงานเฉพาะบุคคลและชี้แจงการทำรายงาน                  18                     ชั่วโมง

                        1.4. การศึกษาดูงาน                                                                       36                     ชั่วโมง

                                    ส่วนกลาง                                                                          6                     ชั่วโมง

                                    ส่วนภูมิภาค                                                                      30                     ชั่วโมง

            ภาพรวมการแบ่งสัดส่วนแต่ละกลุ่มของการอบรมในหลักสูตรนี้ ประกอบด้วย การบรรยายและอภิปราย คิดเป็นร้อยละ 56.36 การสัมมนาและการจัดสัมมนาสาธารณะ ร้อยละ 10.91 การนำเสนอรายงานเฉพาะบุคคลและการชี้แจงการทำรายงาน ร้อยละ 10.91 การศึกษาดูงาน ร้อยละ 21.82

             2. ภาคการจัดทำรายงานเฉพาะบุคคล ผู้เข้ารับการอบรมจะต้องจัดทำรายงานเฉพาะบุคคลเพื่อนำเสนอในชั้นเรียนและคณะกรรมการหลักสูตร ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ

                 1. การนำเสนอหัวข้อและเค้าโครง

                 2. การปรึกษาคณะกรรมการหลักสูตร 

                 3. การนำเสนอรายงานต่อคณะกรรมการและผู้เข้าร่วมอบรม คนละ 10 นาที โดยมีคณะกรรมการหลักสูตรร่วมวิพากษ์และผู้เข้าอบรมร่วมเสนอแนะ ก่อนการจัดทำเอกสารรายงานเฉพาะบุคคลฉบับสมบูรณ์

เงื่อนไขการสำเร็จการอบรม

            ในการเข้าร่วมอบรมในหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง ได้มีการกำหนดเงื่อนไขการสำเร็จการอบรมไว้ดังต่อไปนี้

            1. ต้องมีเวลาเข้าฟังและเสนอความคิดเห็นในห้องเรียนไม่ต่ำกว่าร้อยละ 75 ของเวลาเรียนทั้งหมด

            2. มีส่วนร่วมในกิจกรรมตลอดหลักสูตร และต้องเข้าร่วมกิจกรรมการศึกษาดูงาน การจัดสัมมนากลุ่มย่อยและการจัดสัมมนาสาธารณะ

            3. จัดทำเอกสารรายงานเฉพาะบุคคลและส่งตามระยะเวลาที่กำหนดในหลักสูตร

            4. จัดทำรายงานและนำเสนอผลงานหรืองานที่ได้รับมอบหมายตามกำหนดเวลา และจะต้องส่งฉบับสมบูรณ์ก่อนวันปิดการอบรม 2 สัปดาห์ เพื่อเสนอต่อคณะกรรมการหลักสูตรในการพิจารณาจบหลักสูตร

องค์ประกอบของหลักสูตร

            การอบรมครั้งนี้ แบ่งออกได้เป็น 6 หมวดวิชา ดังนี้

           1. การเมืองและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง                                           จำนวน     24     ชั่วโมง

           2. เศรษฐศาสตร์และทิศทางเศรษฐกิจ                                         จำนวน     15     ชั่วโมง

           3. สังคม การศึกษา สาธารณสุข สิ่งแวดล้อมและสิทธิมนุษยชน          จำนวน     18     ชั่วโมง

           4. หลักการบริหารและเทคโนโลยีการสื่อสาร                                  จำนวน     18     ชั่วโมง

           5. กฎหมายเกี่ยวกับสื่อมวลชนและจริยธรรมวิชาชีพ                          จำนวน      9     ชั่วโมง

           6. วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบัน                                                    จำนวน      9     ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 1 ว่าด้วยการเมืองและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง จำนวน 24 ชั่วโมง ประกอบด้วย

• ประชาธิปไตยในรัฐธรรมนูญใหม่                                                  จำนวน     3     ชั่วโมง
• การเปลี่ยนผ่านการเมืองไทยด้วยสันติวิธี                                        จำนวน     3     ชั่วโมง
• ทิศทางการปฏิรูปประเทศยุค คสช. และหลังการเลือกตั้ง                    จำนวน     3     ชั่วโมง
• การปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมไทย                                                จำนวน     3     ชั่วโมง
• การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น                                                        จำนวน     3     ชั่วโมง
• การปฏิรูประบบราชการไทย                                                         จำนวน     3     ชั่วโมง
• กองทัพกับการเมือง                                                                   จำนวน     3     ชั่วโมง
• ดุลอำนาจ 2 ผู้นำโลกและผลกระทบต่ออาเซียน                                จำนวน     3     ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 2 ว่าด้วยหลักเศรษฐศาสตร์และทิศทางเศรษฐกิจ จำนวน 15 ชั่วโมง ประกอบด้วย

                        2.1. นโยบายการเงินกับทิศทางเศรษฐกิจไทย                                           จำนวน     3     ชั่วโมง

                        2.2. ทิศทางนโยบายเศรษฐกิจไทย (นโยบายการคลัง)                                จำนวน     3     ชั่วโมง

                        2.3. ทางออกจากกับดักเศรษฐกิจไทย                                                     จำนวน     3     ชั่วโมง

                        2.4. ปัญหาเศรษฐกิจไทย: ความเหลื่อมล้ำในสังคม                                     จำนวน     3     ชั่วโมง

                        2.5. ปัญหาการทุจริตคอรัปชั่น : ผลกระทบต่อโครงสร้างเศรษฐกิจไทย             จำนวน     3     ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 3 ว่าด้วยปัญหาสังคม การศึกษา สาธารณสุข สิ่งแวดล้อมและสิทธิมนุษยชน             จำนวน    18  ชั่วโมง ประกอบด้วย

                       3.1. ทางออกและการแก้ไขปัญหาความรุนแรงใน 3 จังหวัดชายแดนใต้              จำนวน     3     ชั่วโมง

                       3.2. ปัญหาการค้ามนุษย์ในภูมิภาคอาเซียน                                                 จำนวน     3     ชั่วโมง

                       3.3. ปัญหาสิทธิเด็ก เยาวชน และครอบครัว                                                 จำนวน     3     ชั่วโมง

                       3.4. การปฏิรูประบบการศึกษาไทย                                                             จำนวน     3     ชั่วโมง

                       3.5. การปฏิรูประบบประกันสุขภาพ                                                              จำนวน     3     ชั่วโมง

                      3.6. วิกฤติความน่าเชื่อถือองค์กรพลังงานไทย                                                 จำนวน     3     ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 4 ว่าด้วย หลักการบริหารและเทคโนโลยีการสื่อสาร จำนวน  18  ชั่วโมง ประกอบด้วย

                        4.1. หลักธรรมาภิบาลในการบริหาร : องค์กรเอกชน กรณีเครือเอสซีจี                      จำนวน     3     ชั่วโมง

                        4.2. หลักธรรมาภิบาลในการบริหาร : การจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ                                 จำนวน     3     ชั่วโมง

                        4.3. หลักธรรมาภิบาลในการบริหาร : องค์กรเอกชนไม่แสวงหากำไร (เอ็นจีโอ)           จำนวน     3     ชั่วโมง

                        4.4. สังเคราะห์หลักธรรมาภิบาลในการบริหารองค์กร                                             จำนวน     3     ชั่วโมง

                        4.5. การบริหารเชิงกลยุทธ์                                                                              จำนวน     3     ชั่วโมง

                        4.6. ความท้าทายการบริหารสื่อยุคใหม่                                                               จำนวน     3     ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 5 ว่าด้วยกฎหมายเกี่ยวกับสื่อมวลชนและจริยธรรมวิชาชีพจำนวน 9 ชั่วโมง ประกอบด้วย

                        5.1. การปรับโครงสร้าง กสทช. กับอนาคตธุรกิจสื่อ                                               จำนวน     3     ชั่วโมง

                        5.2. การปฏิรูปสื่อในกรอบรัฐธรรมนูญ                                                              จำนวน     3     ชั่วโมง

                        5.3. เสรีภาพสื่อไทยในบริบทอาเซียน                                                              จำนวน     3     ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 6 ว่าด้วยประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์ จำนวน 9  ชั่วโมง ประกอบด้วย

                        6.1. ประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์ ครั้งที่ 1                                                    จำนวน     3     ชั่วโมง

                        6.2. ประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์ ครั้งที่ 2                                                    จำนวน     3     ชั่วโมง

                      6.3. ประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์ ครั้งที่ 3                                                    จำนวน     3     ชั่วโมง

ตารางการอบรมหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.) รุ่นที่ 6

ระยะเวลาการอบรม 6 เดือน หรือ 24 สัปดาห์

ระหว่างวันที่ 26 กันยายน 2558 – วันที่ 9 เมษายน 2559