ความเป็นมา

สถาบันอิศรา หรือ ISRA INSTITUTE (II) เดิมชื่อ สถาบันพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย หรือ Press Development Institute of Thailand (PDIT) ก่อตั้งเมื่อปี 2547 โดยเริ่มจากในปี 2527 นักวิชาชีพและนักวิชาการทางด้านนิเทศศาสตร์ และวารสารศาสตร์กลุ่มหนึ่ง มองเห็นถึงความจำเป็นในการก่อตั้งองค์กรลักษณะสถาบันฝึกอบรมทางด้านวิชาชีพ หนังสือพิมพ์ เนื่องจาก สื่อมวลชน ถือเป็นวิชาชีพเฉพาะที่ผู้ประกอบการนี้จำเป็นต้องได้รับการศึกษาอบรมทางด้าน อุดมการณ์และจริยธรรมในวิชาชีพ โดยที่ผู้เข้ารับการอบรมไม่จำเป็นต้องจบการศึกษาทางด้านนิเทศศาสตร์และ วารสารศาสตร์ หรือที่เรียกกันว่า Post-Professional Training ผู้ประกอบวิชาชีพหนังสือพิมพ์จึงร่วมกันก่อตั้ง สถาบันพัฒนาการหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย

หลังจากดำเนินการไปได้ระยะหนึ่ง สถาบันพัฒนาการหนังสือพิมพ์ฯ ต้องประสบปัญหาในเรื่องเงินทุน และความสามารถในการดำเนินงานของเจ้าหน้าที่ประจำ สมาคมนักข่าวแห่งประเทศไทย (ช่วงที่ยังไม่รวมกับสมาคมนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย เป็น สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย) จึงเข้ามาทำหน้าที่ปิดช่องว่างในกิจกรรมการฝึกอบรมนักข่าว โดยริเริ่มกิจกรรมการจัดการอบรมนักข่าวใหม่ การอบรมการทำข่าวเชิงสืบสวนสอบสวน การอบรมนักศึกษาวิชาวารสารศาสตร์ หรือการอบรมพิราบน้อย การอบรมผู้สอนวิชาการหนังสือพิมพ์ และการอบรมนักข่าวหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น

เมื่อสภาพสังคม เศรษฐกิจ และการเมืองมีความสลับซับซ้อนมากขึ้น ภารกิจของสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยในด้านต่างๆ เช่น การส่งเสริมจริยธรรมวิชาชีพ การสร้างหลักประกันทางด้านวิชาชีพของนักข่าวนักหนังสือพิมพ์ ตลอดจนงานด้านการส่งเสริมและรักษาไว้ซึ่งสิทธิเสรีภาพในการเข้าถึงข้อมูล ข่าวสารและการนำเสนอข่าวสารสู่ประชาชน ฯลฯ เริ่มมากขึ้นเป็นลำดับ ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2547 สมาคมนักข่าวฯ ได้ยื่นจดทะเบียนจัดตั้ง มูลนิธิสถาบันพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย และแต่งตั้งคณะกรรมการสถาบันพัฒนาวิชาชีพหนังสือพิมพ์ เพื่อทำหน้าที่เป็นหน่วยงานจัดการฝึกอบรมทักษะด้านวิชาชีพโดยเฉพาะ เพื่อรองรับงานด้านการอบรมให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ขณะเดียวกันงานด้านอื่นๆ ของสมาคมนักข่าวฯ ก็สามารถดำเนินการไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ต่อมาในปี 2550 คณะกรรมการบริหารสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยและคณะกรรมการสภา การหนังสือพิมพ์แห่งชาติและคณะกรรมการมูลนิธิสถาบันพัฒนาสื่อมวลชนแห่ง ประเทศไทย ได้มีมติเห็นชอบให้รวม 2 สถาบันเข้าด้วยกัน คือ สถาบันพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย ซึ่งทำหน้าที่ในการพัฒนาทักษะทางด้านวิชาชีพ ส่งเสริมการทำข่าวเชิงสืบสวนสอบสวนและการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับงานด้านสื่อ สารมวลชน และ ศูนย์ข่าวอิศรา จัดตั้งโดยสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยที่ได้รับการยกระดับ เป็น สถาบันข่าวอิศรา ในเวลาต่อมา โดยดำเนินงานในรูปแบบการตั้งกองบรรณาธิการข่าวอิสระจากการร่วมมือกันของสื่อ มวลชนจากส่วนกลางและสื่อมวลชนในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เนื่องจากภารกิจของทั้ง 2 สถาบัน มีความเชื่อมโยงเกี่ยวกัน ประกอบกับความซ้ำซ้อนทั้งในด้านบุคลากรและทรัพยากร ภายใต้ชื่อใหม่ คือ สถาบันอิศรา เพื่อความสะดวกในการบริหารงานและ สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบันมากยิ่งขึ้น โดยยังคงทำหน้าที่ตามภารกิจเดิมของทั้ง 2 สถาบัน

นอกจากนี้ คณะกรรมการมูลนิธิสถาบันพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย ยังได้มีมติให้เปลี่ยนแปลงชื่อมูลนิธิจากเดิมเป็น มูลนิธิพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย ? โดยแต่งตั้ง นายชวรงค์ ลิมป์ปัทมปาณี เป็น ผู้อำนวยการบริหารสถาบันอิศรา ตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2550 โดยสถาบันอิศรามีสำนักงานตั้งอยู่ ณ ชั้น 2 อาคารสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย เลขที่ 538/1 ถนนสามเสน แขวงดุสิต เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300 โทรศัพท์ 0-2241-3905 โทรสาร 0-2241-3906

ขอบเขตการดำเนินการของ สถาบันอิศรา

1. จัดโครงการฝึกอบรมด้านวิชาชีพสื่อ มวลชน ตามที่สภาการหนังสือพิมพ์ฯ สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์ฯและสมาคมหรือชมรมในเครือข่ายฯ มอบหมาย เช่น การอบรมนักข่าวหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น การอบรมนักข่าวเฉพาะด้าน ฯลฯ เป็นต้น
2. บริหารจัดการโครงการฝึกอบรมเพื่อ หารายได้เข้าสถาบันฯ เช่นการฝึกอบรมเจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ เป็นต้น
3. บริหารจัดการโครงการวิจัยด้านสื่อ สารมวลชน โดยร่วมมือกับสถาบันการศึกษาทางด้านนิเทศศาสตร์และวารสารศาสตร์ เช่น การวิจัยสถานภาพของหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น เป็นต้น
4. จัดพิมพ์คู่มือ-เอกสารประกอบ การอบรม / จัดพิมพ์สรุปผลการสัมมนา-วิจัยที่น่าสนใจในออกเผยแพร่สู่สาธารณชนรวมทั้งการ จัดพิมพ์วารสารสื่อมวลชนปริทรรศน์