หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง รุ่นที่ 5

หลักการและเหตุผล

ในสภาวการณ์ที่ประเทศชาติกำลังต้องเผชิญกับภาวะวิกฤติทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมที่เต็มไปด้วยปัญหาและความเห็นที่แตกต่าง สื่อมวลชนจึงเป็นความหวังหนึ่งที่จะเข้ามาช่วยในการสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง  เพื่อช่วยบรรเทาและเยียวยาสร้างความสงบสุขให้เกิดขึ้นแก่สังคมได้ ในขณะเดียวกันสื่อมวลชนก็อาจถูกตั้งคำถามถึงบทบาทและการทำหน้าที่ได้เช่นกัน  เพราะสื่อคือตัวกลางในการสร้างความรับรู้ที่ถูกต้องให้กับประชาชน สื่อจึงต้องอยู่กึ่งกลางระหว่างประชาชนกับฐานอำนาจของกลุ่มการเมือง

สถานการณ์ด้านการคุกคามสิทธิเสรีภาพของสื่อมวลชนไทย เริ่มปรากฏให้เห็นเด่นชัดยิ่งขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา มีทั้งรูปแบบและวิธีการใหม่ๆ ที่มีความทันสมัยและแยบยลจนยากที่จะแยกได้ว่า นั่นก็คือ การแทรกแซงการทำหน้าที่ของสื่อ  ความพยายามของกลุ่มทุนที่แอบแฝงเข้ามาอยู่ในกลุ่มธุรกิจการเมือง  การใช้กลยุทธ์และหลักการตลาดเข้ามาช่วยในการโฆษณาและประชาสัมพันธ์ชูนโยบายใหม่ๆ เพื่อสร้างความนิยมให้เกิดขึ้นกับกลุ่มของตัวเอง ซึ่งสิ่งต่างๆ เหล่านี้ได้ส่งผลกระทบต่อสิทธิเสรีภาพในการรับรู้ข่าวสารและการแสดงความคิดเห็นของประชาชนทั้งสิ้น

นับเป็นโอกาสอันดี การที่องค์กรวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชนของไทย ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญในเรื่องของการปฏิรูปสื่อ โดยเฉพาะการพัฒนาความรู้ความสามารถให้กับบุคลากรในวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชน ซึ่งถือว่าเป็นการช่วยเสริมสร้างองค์ความรู้ที่จำเป็นในการพัฒนาระบบการเข้าถึงและการนำเสนอข้อมูลข่าวสาร อีกทั้งยังเป็นการช่วยสร้างธรรมาภิบาลให้เกิดขึ้นและพัฒนาศักยภาพของสื่อในภาคประชาชน ตลอดจนการขยายเครือข่ายความร่วมมือระหว่างภาคส่วนต่างๆ ในสังคมกับสื่อมวลชน

ดังนั้น ทางสถาบันอิศราจึงได้จัดทำโครงการฝึกอบรมระยะยาวขึ้น เพื่อเปิดโอกาสให้กับผู้บริหารระดับสูงที่ประกอบวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชนและภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ นักวิชาการ องค์กรพัฒนาเอกชน องค์กรของรัฐที่เป็นอิสระและส่วนราชการ  รวมทั้งภาคเอกชน  ภายใต้หลักสูตรที่ชื่อว่า “หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.)” รุ่นที่ 5 เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้บริหารจากองค์กรด้านสื่อสารมวลชน นักวิชาการ และภาคเอกชนได้แลกเปลี่ยนความรู้ความคิดเห็นระหว่างกันร่วมกับนักวิชาการและผู้ทรงคุณวุฒิ ซึ่งเป็นอีกช่องทางหนึ่งในการช่วยเสริมสร้างองค์ความรู้ใหม่ๆ ให้เกิดขึ้น เป็นการพัฒนาและส่งเสริมให้เกิดแนวคิด สร้างทัศนคติ ค่านิยมและพฤติกรรมในการปฏิบัติหน้าที่ให้เกิดประสิทธิภาพ รวมทั้งยังสามารถนำไปใช้ในการปฏิบัติหน้าที่เพื่อประโยชน์ต่อการพัฒนาทางวิชาชีพของตนเองและประเทศชาติต่อไปได้

วัตถุประสงค์

เพื่อให้ผู้เข้ารับการศึกษาอบรม “หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.)” รุ่นที่ 5 สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้

1. เพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะด้านการบริหารสำหรับผู้บริหารระดับสูงขององค์กรสื่อและผู้เกี่ยวข้อง
2. เพื่อเปิดเวทีให้มีการแลกเปลี่ยนความรู้และสร้างองค์ความรู้ใหม่ระหว่างผู้เข้ารับการอบรม ในหัวข้อทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม  สิ่งแวดล้อมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
3. เพื่อให้ตระหนักถึงคุณธรรมและจริยธรรมของผู้ประกอบวิชาชีพสื่อ
4. เพื่อช่วยเพิ่มศักยภาพในการทำหน้าที่ของสื่อมวลชน
5. เพื่อประสานการทำงานร่วมกันระหว่างสื่อมวลชนกับนักวิชาการและภาคส่วนอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

คุณสมบัติของผู้เข้ารับการอบรม

สำหรับคุณสมบัติของผู้ที่จะเข้ารับการอบรมในหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูงในโครงการนี้ แบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ดังนี้

1. ผู้บริหารระดับสูงจากสื่อมวลชน ด้านหนังสือพิมพ์ วิทยุกระจายเสียงและโทรทัศน์ จากส่วนกลางและส่วนภูมิภาค ที่เป็นผู้บริหารองค์กร ตั้งแต่ระดับหัวหน้าแผนกข่าวขึ้นไป และที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป จำนวน 30 คน
2. นักวิชาการด้านสื่อสารมวลชน ตั้งแต่ระดับหัวหน้าภาควิชาหรือเทียบเท่าขึ้นไป และมีอายุการทำงานทางวิชาการไม่น้อยกว่า 15 ปี จำนวน 5 คน
3. ผู้บริหารองค์กรระดับสูงองค์กรพัฒนาเอกชน ตั้งแต่ระดับผู้จัดการ และมีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป จำนวน 5 คน
4. ผู้บริหารระดับสูงองค์กรของรัฐที่เป็นอิสระ ส่วนราชการ  ตั้งแต่ระดับผู้อำนวยการฝ่าย และมีอายุตั้งแต่  40 ปีขึ้นไป  จำนวน 5 คน
5. ผู้บริหารองค์กรเอกชน ตั้งแต่ระดับผู้อำนวยการ หรือ ผู้จัดการ ที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป จำนวน 5 คน
6. ผู้เข้ารับการอบรมทุกคนต้องได้รับอนุญาตจากต้นสังกัดให้เข้ารับการอบรมได้ตลอดหลักสูตร

จำนวนผู้เข้าอบรม

• รวมทั้งสิ้น  50  คน

ค่าใช้จ่ายในการอบรม

• ผู้เข้ารับการอบรมไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น

วิธีดำเนินการอบรม

การอบรมหลักสูตรนี้มีวิธีการศึกษาดังนี้

1. การบรรยายและอภิปราย เป็นการสร้างองค์ความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับเรื่องการเมือง เศรษฐกิจ สังคม  สิ่งแวดล้อม สิทธิมนุษยชน และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ตามเนื้อหาวิชาและหัวข้อที่กำหนด โดยได้รับเกียรติจากวิทยากร ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้เชี่ยวชาญจากสถาบันต่างๆ โดยเฉพาะผู้บริหารระดับสูงที่มีประสบการณ์ด้านการบริหารจากหน่วยงานและองค์กรภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง ในหลักสูตรการอบรมยังได้กำหนดให้มีการเปิดให้ผู้เข้ารับการอบรมได้แลกเปลี่ยนมุมมองและความคิดเห็นระหว่างกัน

2. การสัมมนา เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมอบรมเป็นผู้กำหนดหัวข้อหรือประเด็นที่สนใจหรือเป็นข้อถกเถียงของสังคม เป็นการจัดเวทีเพื่อให้มีการแลกเปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็นและประสบการณ์ระหว่างกัน และนำเสนอความคิดเห็นสู่สาธารณะ แบ่งเป็น 2 ส่วน คือ การสัมมนากลุ่มย่อยในชั้นเรียน และการจัดสัมมนาเวทีสาธารณะเป็นผลงานของผู้เข้าอบรมหลักสูตร บสส. รุ่นที่ 5  และเป็นการเปิดโอกาสให้บุคคลภายนอก ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องหรือผู้ที่ได้รับผลกระทบได้เข้ามามีส่วนร่วมในการนำเสนอความคิดเห็น ข้อเท็จจริง เพื่อนำไปสู่การเสนอทางออก แนวทางการแก้ไข หรือข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม

2.1. ผู้เข้าอบรมจะต้องมีส่วนร่วมในการจัดทำสัมมนาทั้ง 2  ส่วน เพราะถือเป็นส่วนหนึ่งของการอบรมในหลักสูตรนี้

2.2. มีการแบ่งผู้เข้าอบรม ออกเป็น 5 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มรับผิดชอบในการจัดสัมมนาหรือเสวนา เกี่ยวกับประเด็นปัญหาทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคมหรือข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องและมีผลกระทบกับสื่อมวลชน ซึ่งเป็นประเด็นปัญหาที่กำลังวิพากษ์วิจารณ์กันในสังคม เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เกี่ยวข้องและผู้เข้าร่วมอบรมได้ร่วมแสดงความคิดเห็นอย่างกว้างขวาง

2.3. ผู้เข้าอบรมหลักสูตร บสส. รุ่นที่ 5  จะต้องรับผิดชอบในการจัดสัมมนาสาธารณะ อย่างน้อย 1 หัวข้อ โดยกำหนดหัวข้อสัมมนา การเชิญวิทยากรและการจัดเตรียมงานทั้งหมด

3. การจัดทำรายงานเฉพาะบุคคล เป็นส่วนหนึ่งในการประเมินผลของการเข้าร่วมอบรมในหลักสูตรนี้ ดังนั้นผู้เข้าอบรมทุกคนจะต้องจัดทำเอกสารรายงานเฉพาะบุคคล โดยมีหลักเกณฑ์ตามมาตรฐานที่กำหนดไว้ในหลักสูตร และจะต้องนำเสนอและผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการหลักสูตร ภายในวันเสาร์ที่ 16  ส.ค. 2557

4. การศึกษาดูงาน แบ่งเป็นการศึกษาดูงานในองค์กรด้านสื่อ หรือหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชนและหน่วยงานอิสระที่เกี่ยวข้องกับสื่อ  เพื่อช่วยเพิ่มพูนความรู้ ความเข้าใจและประสบการณ์ ตลอดจนให้มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์และความคิดเห็นระหว่างผู้เข้ารับการอบรมด้วยกัน แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ การศึกษาดูงานในส่วนกลางหรือกรุงเทพฯ และการศึกษาดูงานในส่วนภูมิภาค

ระยะเวลาและขอบเขตของการอบรม

การอบรมหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง รุ่นที่  5 ในครั้งนี้ ได้กำหนดระยะเวลาในการอบรม  6 เดือน หรือประมาณ 24 สัปดาห์  ตั้งแต่วันที่ 1 มี.ค. – วันที่ 16 ส.ค. 2557 การอบรมจัดขึ้นทุกวันเสาร์  ระหว่างเวลา 09.00 – 16.00 น.  ณ  อาคารสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ถนนสามเสน  ระยะเวลาอบรมรวม   147  ชั่วโมง  แบ่งการอบรมเป็น  2  ภาค  ดังนี้

1. ภาควิชาการ ผู้เข้ารับการอบรมจะต้องเข้ารับการอบรมในชั้นเรียนทุกวันเสาร์ ซึ่งการอบรมจะเป็นรูปแบบของการบรรยาย การอภิปรายและการสัมมนา โดยผู้เชี่ยวชาญและผู้เข้ารับการอบรมสามารถร่วมแสดงความคิดเห็น แลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างกัน ตามหัวข้อที่กำหนด ประกอบด้วย

1.1. การบรรยายและอภิปราย                                                                                87                           ชั่วโมง

1.2. การสัมมนา                                                                                                     18                           ชั่วโมง

การสัมมนากลุ่มย่อยในชั้นเรียน                                                            15                           ชั่วโมง

การสัมมนาวิชาการสาธารณะ บสส. 5                                    3                            ชั่วโมง

1.3. การนำเสนอรายงานเฉพาะบุคคลและชี้แจงการทำรายงาน                          18                           ชั่วโมง

1.4. การศึกษาดูงาน                                                                                              24                           ชั่วโมง

ส่วนกลาง                                                                                                 6                            ชั่วโมง

ส่วนภูมิภาค                                                                                           18                           ชั่วโมง

ภาพรวมการแบ่งสัดส่วนแต่ละกลุ่มของการอบรมในหลักสูตรนี้ ประกอบด้วย การบรรยายและอภิปราย คิดเป็นร้อยละ 60.78  การสัมมนาและการจัดสัมมนาวิชาการสาธารณะ ร้อยละ 11.76   การนำเสนอรายงานเฉพาะบุคคลและการชี้แจงการทำรายงาน ร้อยละ 11.76   การศึกษาดูงาน ร้อยละ  15.7

2. ภาคการจัดทำรายงานเฉพาะบุคคล ผู้เข้ารับการอบรมจะต้องจัดทำรายงานเฉพาะบุคคลเพื่อนำเสนอในชั้นเรียนและคณะกรรมการหลักสูตร ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ

1. การนำเสนอหัวข้อและเค้าโครง

2. การปรึกษาคณะกรรมการหลักสูตร

3. การนำเสนอรายงานต่อคณะกรรมการและผู้เข้าร่วมอบรม คนละ 10 นาที  โดยมีคณะกรรมการหลักสูตรร่วมวิพากษ์และผู้เข้าอบรมร่วมเสนอแนะ ก่อนการจัดทำเอกสารรายงานเฉพาะบุคคลฉบับสมบูรณ์

เงื่อนไขการสำเร็จการอบรม

ในการเข้าร่วมอบรมในหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง ได้มีการกำหนดเงื่อนไขการสำเร็จการอบรมไว้ดังต่อไปนี้

1. ต้องมีเวลาเข้าฟังและเสนอความคิดเห็นในห้องเรียนไม่ต่ำกว่าร้อยละ 75 ของเวลาเรียนทั้งหมด

2. มีส่วนร่วมในกิจกรรมตลอดหลักสูตร และต้องเข้าร่วมกิจกรรมการศึกษาดูงาน การจัดสัมมนากลุ่มย่อยและการจัดสัมมนาสาธารณะ

3. จัดทำเอกสารรายงานเฉพาะบุคคลและส่งตามระยะเวลาที่กำหนดในหลักสูตร

4. จัดทำรายงานและนำเสนอผลงานหรืองานที่ได้รับมอบหมายตามกำหนดเวลา และจะต้องส่งฉบับสมบูรณ์ก่อนวันปิดการอบรม 2 สัปดาห์ เพื่อเสนอต่อคณะกรรมการหลักสูตรในการพิจารณาจบหลักสูตร

องค์ประกอบของหลักสูตร

การอบรมครั้งนี้ แบ่งออกได้เป็น  6  หมวดวิชา   ดังนี้

1. การปฏิรูประบบการเมืองและกฎหมาย                                                                                  จำนวน     21  ชั่วโมง
2. การปฏิรูประบบเศรษฐกิจ                                                                                                       จำนวน    12   ชั่วโมง
3. สังคม การศึกษา สาธารณสุข สิ่งแวดล้อมและสิทธิมนุษยชน                                           จำนวน    21   ชั่วโมง
4. หลักการบริหารและเทคโนโลยีการสื่อสาร                                                                             จำนวน    21   ชั่วโมง
5. กฎหมายเกี่ยวกับสื่อมวลชนและจริยธรรมวิชาชีพ                                                                จำนวน     9    ชั่วโมง
6. วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบัน                                                                                               จำนวน     6    ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 1 ว่าด้วยการปฏิรูประบบการเมืองและกฎหมาย จำนวน   21  ชั่วโมง ประกอบด้วย

1.1.    ประชาธิปไตยไทยในจินตนาการใหม่ จำนวน     3    ชั่วโมง

1.2.    เปลี่ยนผ่านสังคม – การเมืองด้วยสันติวิธี                                                                   จำนวน     3    ชั่วโมง

1.3.    การปฏิรูประบบรัฐธรรมนูญใหม่                                                                   จำนวน     3    ชั่วโมง

1.4.    การปฏิรูประบบกระบวนการยุติธรรมไทย                                                                      จำนวน    3    ชั่วโมง

1.5.    การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น                                                                                          จำนวน     3    ชั่วโมง

1.6.    การปฏิรูประบบราชการไทย                                                                                            จำนวน     3    ชั่วโมง

1.7.    ความขัดแย้งในภูมิภาคเอเชียกับอนาคตของประชาคมอาเซียน                  จำนวน    3    ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 2 ว่าด้วยการปฏิรูประบบเศรษฐกิจ จำนวน 12 ชั่วโมง ประกอบด้วย

2.1. นโยบายการเงินกับทิศทางเศรษฐกิจไทย                                                                       จำนวน   3   ชั่วโมง

2.2. การปฏิรูประบบการคลัง                                                                                 จำนวน   3   ชั่วโมง

2.3. การกระจายอำนาจการคลังสู่ท้องถิ่น                                                                            จำนวน   3   ชั่วโมง

2.4. การปฏิรูประบบเศรษฐกิจเพื่อลดความเหลื่อมล้ำในสังคม          จำนวน   3   ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 3 ว่าด้วยเรื่องสังคม การศึกษา สาธารณสุข สิ่งแวดล้อมและสิทธิมนุษยชน จำนวน 18 ชั่วโมง ประกอบด้วย

3.1. 10 ปีกับความรุนแรงใน 3 จังหวัดชายแดนใต้                                                              จำนวน   3   ชั่วโมง

3.2. สิทธิมนุษยชนไทยในบริบทอาเซียน                                                                              จำนวน   3   ชั่วโมง

3.3. การปฏิรูประบบการศึกษาไทย                                                                                        จำนวน   3   ชั่วโมง

3.4. การปฏิรูประบบประกันสุขภาพ                                                                                      จำนวน   3   ชั่วโมง

3.5. ปัญหาสิ่งแวดล้อมกับแนวโน้มในอนาคต                                                                     จำนวน   3   ชั่วโมง

3.6. คอร์รัปชั่นในสังคมไทย                                                                                                  จำนวน   3   ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 4 ว่าด้วยเรื่องหลักการบริหารและเทคโนโลยีการสื่อสาร จำนวน  21  ชั่วโมง ประกอบด้วย

4.1. การปฏิรูประบบธุรกิจสู่ความยั่งยืน : องค์กรเอกชน เครือเอสซีจี               จำนวน   3   ชั่วโมง

4.2. การปฏิรูประบบการบริหารสู่ความยั่งยืน  : หน่วยงานภาครัฐ                   จำนวน   3   ชั่วโมง

4.3. การปฏิรูประบบการบริหารงานสู่ความยั่งยืน :                           จำนวน   3   ชั่วโมง

องค์กรพัฒนาเอกชน (เอ็นจีโอ)

4.4. สังเคราะห์หลักธรรมาภิบาลในการบริหารองค์กร                                                         จำนวน     3    ชั่วโมง

4.5. จิตวิทยานักบริหาร                                                                                                         จำนวน     3    ชั่วโมง

4.6. การบริหารจัดการองค์กรสื่อยุคใหม่                                                                               จำนวน     3    ชั่วโมง

4.7. การพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศกับอนาคตธุรกิจสื่อ   จำนวน     3    ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 5 ว่าด้วยเรื่องกฎหมายเกี่ยวกับสื่อมวลชนและจริยธรรมวิชาชีพ จำนวน  9  ชั่วโมง ประกอบด้วย

5.1. เสรีภาพสื่อไทยในบริบทสังคมโลก                                                                                จำนวน   1.5   ชั่วโมง

5.2. กฎหมายเกี่ยวกับสิ่งพิมพ์และสื่อมวลชน                                                                     จำนวน   1.5   ชั่วโมง

5.3. การปฏิรูประบบสื่อครั้งใหม่                                                                                           จำนวน      3    ชั่วโมง

5.4. การป้องกันและแก้ไขปัญหาการใช้สื่อเพื่อสร้างความเกลียดชัง จำนวน      3    ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 6 ว่าด้วยประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์ จำนวน  6 ชั่วโมง ประกอบด้วย

6.1. ประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์  ครั้งที่ 1                                                  จำนวน    3    ชั่วโมง

6.2. ประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์  ครั้งที่ 2                                                  จำนวน    3    ชั่วโมง

ตารางการอบรมหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.) รุ่นที่ 5

ระยะเวลาการอบรม 6 เดือน หรือ 24 สัปดาห์

ระหว่างวันเสาร์ที่ 1 มีนาคม – วันเสาร์ที่ 16 สิงหาคม 2557