หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับกลาง (บสก.) รุ่นที่ 5

หลักการและเหตุผล

ในสภาวการณ์ที่ประเทศชาติกำลังต้องเผชิญกับภาวะวิกฤติทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมที่เต็มไปด้วยปัญหาและความเห็นที่แตกต่าง สื่อมวลชนจึงเป็นความหวังหนึ่งที่จะเข้ามาช่วยในการสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง เพื่อช่วยบรรเทาและเยียวยาสร้างความสงบสุขให้เกิดขึ้นแก่สังคมได้ ในขณะเดียวกันสื่อมวลชนก็อาจถูกตั้งคำถามถึงบทบาทและการทำหน้าที่ได้เช่นกัน  เพราะสื่อคือตัวกลางในการสร้างความรับรู้ที่ถูกต้องให้กับประชาชน สื่อจึงต้องอยู่กึ่งกลางระหว่างประชาชนกับฐานอำนาจของกลุ่มการเมือง

สถานการณ์คุกคามสิทธิเสรีภาพของสื่อมวลชนไทยเริ่มปรากฏให้เห็นเด่นชัดยิ่งขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา มีทั้งรูปแบบและวิธีการใหม่ๆ ที่มีความทันสมัยและแยบยลจนยากที่จะแยกได้ว่า นั่นก็คือ การแทรกแซงการทำหน้าที่ ของสื่อ  ความพยายามของกลุ่มทุนที่แอบแฝงเข้ามาอยู่ในกลุ่มธุรกิจการเมือง  การใช้กลยุทธ์และหลักการตลาดเข้ามาช่วยในการโฆษณาและประชาสัมพันธ์ชูนโยบายใหม่ๆ เพื่อสร้างความนิยมให้เกิดขึ้นกับกลุ่มของตัวเอง ซึ่งสิ่งต่างๆ เหล่านี้ได้ส่งผลกระทบต่อสิทธิเสรีภาพในการรับรู้ข่าวสารและการแสดงความคิดเห็นของประชาชนทั้งสิ้น

นับเป็นโอกาสอันดี การที่องค์กรวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชนของไทยได้ให้ความสำคัญในเรื่องการปฏิรูปสื่อ โดยเฉพาะการพัฒนาความรู้ความสามารถให้กับบุคลากรในวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชน ถือว่าเป็นการช่วยสร้างองค์ความรู้ที่จำเป็นในการช่วยพัฒนาระบบการเข้าถึงและการนำเสนอข้อมูลข่าวสาร เพื่อสร้างธรรมาภิบาลให้เกิดขึ้นและช่วยสร้างศักยภาพของสื่อในภาคประชาชน ตลอดจนช่วยในการสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างภาคส่วนต่างๆ  ในสังคมกับสื่อมวลชน

ดังนั้น สถาบันอิศรา จึงได้จัดทำโครงการฝึกอบรมระยะยาวให้แก่ผู้บริหารระดับกลางของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชนและภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ นักวิชาการ องค์กรพัฒนาเอกชน  องค์กรของรัฐที่เป็นอิสระและองค์กร   ด้านสุขภาวะ รวมทั้งภาคเอกชน  ภายใต้หลักสูตรที่ชื่อว่า “หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับกลาง (บสก.)” รุ่นที่ 5 เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้บริหารจากองค์กรด้านสื่อ นักวิชาการ และภาคเอกชนได้เข้ามีส่วนร่วมในการคิดหาแนวทางร่วมกับนักวิชาการและผู้ทรงคุณวุฒิ เพื่อช่วยในการพัฒนาและเป็นการส่งเสริมให้เกิดแนวคิด สร้างทัศนคติ ค่านิยมและพฤติกรรมในการปฏิบัติหน้าที่ให้เกิดประสิทธิภาพ รวมทั้งยังสามารถนำไปใช้ในการปฏิบัติหน้าที่เพื่อประโยชน์ต่อการพัฒนาทางวิชาชีพของตนเองและประเทศต่อไป

วัตถุประสงค์

เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมในหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับกลาง (บสก.) รุ่นที่ 5  บรรลุวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้

1.เพื่อการพัฒนาและเตรียมความพร้อมในการสร้างความเป็นผู้นำและการบริหารบุคลากรให้กับนักบริหารสื่อ และผู้เกี่ยวข้อง

2.เพื่อพัฒนากรอบแนวคิดในด้านคุณธรรมและจริยธรรมของผู้ประกอบวิชาชีพสื่อ

3.เสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคมและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เพื่อช่วยเพิ่มศักยภาพและเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการปฏิบัติหน้าที่ของสื่อมวลชนและผู้เกี่ยวข้อง

4.เพื่อประสานการทำงานร่วมกันระหว่างสื่อมวลชนกับนักวิชาการและภาคส่วนอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

คุณสมบัติของผู้เข้ารับการอบรม

สำหรับคุณสมบัติของผู้ที่จะเข้ารับการอบรมในหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับกลางในโครงการนี้ แบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ดังนี้ผู้บริหารระดับกลางจากสื่อมวลชน ตั้งแต่ระดับผู้สื่อข่าวอาวุโส หรือรีไรท์เตอร์ขึ้นไปถึงระดับหัวหน้าข่าวที่มีอายุไม่น้อยกว่า 30 ปี  ทางด้านหนังสือพิมพ์  วิทยุกระจายเสียง  โทรทัศน์และสื่อใหม่ จากส่วนกลางและท้องถิ่น จำนวน 30  คน

1.นักวิชาการด้านสื่อสารมวลชน ที่มีอายุงานตั้งแต่ 7 ปี หรืออายุ 30 ปีขึ้นไป จำนวน  5  คน

2.ผู้บริหารองค์กรพัฒนาเอกชน หรือองค์กรด้านสุขภาวะ ตั้งแต่ระดับเจ้าหน้าที่อาวุโส หรือหัวหน้าโครงการที่มีอายุตั้งแต่ 30 ปีขึ้นไป จำนวน   5  คน

3.ผู้บริหารองค์กรของรัฐที่เป็นอิสระ หรือองค์กรในกระบวนการยุติธรรม ตั้งแต่ระดับหัวหน้างานขึ้นไป และมีอายุไม่น้อยกว่า 35 ปี จำนวน  5  คน

4.ผู้บริหารองค์กรเอกชน ตั้งแต่ระดับหัวหน้าแผนกขึ้นไป และอายุไม่น้อยกว่า 30 ปี จำนวน  5  คน

5.ผู้เข้ารับการอบรมทุกคนต้องได้รับอนุญาตจากต้นสังกัดให้เข้ารับการอบรมได้ตลอดหลักสูตร

จำนวนผู้เข้าอบรม

รวมทั้งสิ้น  50 คน

วิธีดำเนินการอบรม

การอบรมหลักสูตรนี้ มีวิธีการศึกษาดังต่อไปนี้

1.  การบรรยายและอภิปราย เพื่อช่วยในการสร้างองค์ความรู้ตลอดจนความเข้าใจเกี่ยวกับหัวข้อการเมืองเศรษฐกิจ สังคมและกฎหมายที่เกี่ยวข้องตามเนื้อหาวิชาและหัวข้อที่กำหนด โดยได้เชิญวิทยากร ผู้ทรงคุณวุฒิหรือผู้เชี่ยวชาญจากสถาบันต่างๆ ตลอดจนการเชิญผู้บริหารระดับสูงที่มีประสบการณ์ด้านการบริหารงานจากภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องเข้ามาเป็นวิทยากรในการบรรยายและถ่ายทอดความรู้จากประสบการณ์ตรง รวมทั้งเปิดให้มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้เข้าร่วมอบรมด้วย

2.  การสัมมนา เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมได้แลกเปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็นและประสบการณ์ระหว่างผู้เข้าร่วมอบรม ประกอบด้วย

2.1.  เปิดโอกาสให้ผู้เข้ารับการอบรมทุกคนเสนอความเห็นต่อประเด็นปัญหาที่กำหนด และให้แสดงทัศนะของตนต่อปัญหาดังกล่าว ณ จุดใดจุดหนึ่ง โดยกล่าวถึงสภาพปัญหา สาเหตุและแนวทางในการแก้ไข

2.2.  แบ่งผู้เข้ารับการอบรม ออกเป็น 5 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มรับผิดชอบในการจัดสัมมนา เสวนาเกี่ยวกับประเด็นปัญหาด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคมหรือข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้อง (อาจจะเกี่ยวข้องกับงานด้านสื่อสารมวลชนหรือไม่ก็ได้) ซึ่งเป็นประเด็นปัญหาที่เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของสังคม และยังเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เข้ารับการอบรมได้ร่วมแสดงความคิดเห็นอย่างกว้างขวาง และนำเสนอผลงานในรูปแบบของรายงานกลุ่ม

2.3.  ผู้เข้าอบรม บสก. รุ่นที่ 5 จะต้องรับผิดชอบในการจัดสัมมนาสาธารณะ  1 ครั้ง ภายในกรุงเทพและปริมณฑล   หลังจากสิ้นสุดการอบรมและนำเสนอรายงานวิชาการส่วนบุคคล  ภายในวันเสาร์ที่ 7 ก.พ. 2558 โดยให้ผู้เข้าอบรมร่วมกันกำหนดหัวข้อ  การสัมมนา การเชิญวิทยากรและจัดเตรียมงานทั้งหมด (ยกเว้นการจัดหางบประมาณ)

3.  การศึกษาดูงาน แบ่งเป็นการศึกษาดูงานองค์กรด้านสื่อ หรือหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชนและหน่วยงานอิสระที่เกี่ยวข้องกับสื่อ  เพื่อช่วยเพิ่มพูนความรู้  ความเข้าใจ และประสบการณ์  ตลอดจนเปิดโอกาสให้มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์และความคิดเห็นระหว่างผู้เข้ารับการอบรมด้วยกัน โดยแบ่งการศึกษาดูงานออกเป็น 2 ส่วน คือ การศึกษา ดูงานในส่วนกลางหรือกรุงเทพฯ และการศึกษาดูงานในส่วนภูมิภาค

ระยะเวลาและขอบเขตของการอบรม

การอบรมหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับกลาง (บสก.) รุ่นที่  5  กำหนดระยะเวลาในการอบรมรวม 5 เดือน หรือประมาณ 20 สัปดาห์ ระหว่างวันที่ 6 ก.ย. 2557 – วันที่ 7 ก.พ. 2558 มีการอบรมทุกวันเสาร์  ระหว่างเวลา 09.00 – 16.00 น. สถานที่ที่ใช้ในการจัดอบรม ณ อาคารสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ถนนสามเสน ระยะเวลาในการอบรมรวม 126 ชั่วโมง แบ่งเป็น 2 ภาค ดังนี้

1. ภาควิชาการ ผู้เข้ารับการอบรมจะต้องเข้ารับการอบรมในชั้นเรียนทุกวันเสาร์ ซึ่งการอบรมจะประกอบด้วยรูปแบบของการบรรยาย การอภิปราย โดยผู้เชี่ยวชาญและผู้เข้ารับการอบรมร่วมแสดงความคิดเห็น แลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างกัน  ตามหัวข้อที่กำหนด ประกอบด้วย

1.1.  การบรรยายและอภิปราย 69 ชั่วโมง

1.2.  การสัมมนา 15 ชั่วโมง

1.3.  การจัดทำรายงานและนำเสนอผลงาน 18 ชั่วโมง

1.4.  การศึกษาดูงานส่วนกลางและส่วนภูมิภาค 24 ชั่วโมง

2.  ภาคการจัดทำรายงานเฉพาะบุคคล ผู้เข้ารับการอบรมจะต้องจัดทำรายงานเฉพาะบุคคลเพื่อนำเสนอในชั้นเรียนและคณะกรรมการหลักสูตร ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ

2.1.  การนำเสนอหัวข้อและเค้าโครง

2.2.  พบคณะกรรมการหลักสูตรเพื่อติดตามความก้าวหน้าในการทำรายงานเฉพาะบุคคล

2.3.  การนำเสนอรายงานต่อคณะกรรมการและผู้เข้าอบรม คนละ 10 นาที โดยมีคณะกรรมการหลักสูตรร่วมวิพากษ์และผู้เข้าอบรมร่วมเสนอแนะ ก่อนการจัดทำเอกสารรายงานเฉพาะบุคคลฉบับสมบูรณ์ ซึ่งต้องได้รับอนุมัติจากคณะกรรมการหลักสูตรและที่ปรึกษา

ภาพรวมการอบรมในหลักสูตรนี้  แบ่งสัดส่วนแต่ละกลุ่มของการอบรม ได้แก่การบรรยายและอภิปราย คิดเป็นร้อยละ 54.76   การสัมมนาและการจัดสัมมนาวิชาการสาธารณะ ร้อยละ 11.9   การนำเสนอรายงานเฉพาะบุคคลและการชี้แจงการทำรายงาน ร้อยละ 14.29   การศึกษาดูงาน ร้อยละ  19.05

เงื่อนไขการสำเร็จการอบรม

การเข้าร่วมอบรมในหลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับกลาง (บสก.) รุ่นที่  5 ได้กำหนดเงื่อนไขการสำเร็จการอบรมไว้ดังต่อไปนี้

1.ต้องมีเวลาเข้าฟังและเสนอความคิดเห็นในห้องเรียนไม่ต่ำกว่าร้อยละ 75 ของเวลาเรียนทั้งหมด

2.มีส่วนร่วมในกิจกรรมตลอดหลักสูตรทุกกิจกรรม  และจะต้องเข้าร่วมกิจกรรมในการศึกษาดูงาน  การจัดสัมมนากลุ่มย่อยและการจัดสัมมนาสาธารณะ

3.จัดทำเอกสารรายงานเฉพาะบุคคลและส่งตามระยะเวลาที่กำหนดในหลักสูตร

4.จัดทำรายงานและนำเสนอผลงานหรืองานที่ได้รับมอบหมายตามกำหนดเวลา และจะต้องส่งฉบับสมบูรณ์ก่อนวันปิดการอบรม 2 สัปดาห์ เพื่อเสนอต่อคณะกรรมการหลักสูตรในการพิจารณาเพื่ออนุมัติการจบหลักสูตร

องค์ประกอบของหลักสูตร

การอบรมครั้งนี้ แบ่งออกได้เป็น 5 หมวดวิชา ดังนี้

1.  การเมืองและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง   จำนวน 18 ชั่วโมง

2.  เศรษฐศาสตร์และทิศทางเศรษฐกิจ จำนวน 12 ชั่วโมง                            

3.  สังคม การศึกษา สาธารณสุข พลังงานและสิทธิมนุษยชน จำนวน 18 ชั่วโมง

4.  ความรู้เกี่ยวกับการบริหารสื่อมวลชนและจริยธรรมวิชาชีพ จำนวน 15 ชั่วโมง

5.  วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบัน จำนวน 6 ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 1 ว่าด้วยการเมืองและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง จำนวน 18  ชั่วโมง ประกอบด้วย

1.1.    ปัญหารัฐธรรมนูญไทย  จำนวน 3 ชั่วโมง

1.2.    องค์กรอิสระกับการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ จำนวน 3 ชั่วโมง

1.3.    พัฒนาการทางการเมืองไทย  จำนวน 3 ชั่วโมง

1.4.    ปัญหาการบังคับใช้กฎหมายในกระบวนการยุติธรรม  จำนวน 3 ชั่วโมง

1.5.    ภัยคุกคามความมั่นคงในโลกยุคใหม่  จำนวน 3 ชั่วโมง

1.6.    โครงสร้างการกระจายอำนาจกับการตรวจสอบ  จำนวน   3    ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 2 ว่าด้วยเศรษฐศาสตร์และทิศทางเศรษฐกิจ จำนวน  12  ชั่วโมง ประกอบด้วย

2.1.    การแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำในระบบเศรษฐกิจไทย จำนวน 3ชั่วโมง

2.2.    นโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ จำนวน 3 ชั่วโมง

2.3.    บทเรียนจากประชานิยม จำนวน 3 ชั่วโมง

2.4.    ปฏิรูปรัฐวิสาหกิจไทย  จำนวน 3 ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 3 ว่าด้วยปัญหาสังคม การศึกษา สาธารณสุข พลังงานและสิทธิมนุษยชน จำนวน 18 ชั่วโมง ประกอบด้วย

3.1.    รู้เท่าทันการคอร์รัปชั่นในสังคมไทย  จำนวน 3 ชั่วโมง

3.2.    วิกฤติการปฏิรูปการศึกษาไทย  จำนวน 3 ชั่วโมง

3.3.    ปัญหาสิทธิมนุษยชนไทย :การค้ามนุษย์ แรงงานต่างด้าว ฯลฯ จำนวน 3 ชั่วโมง

3.4.    ปฏิรูปพลังงานไทย จำนวน 3 ชั่วโมง

3.5.    สะท้อนปัญหาความรุนแรงใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ จำนวน 3 ชั่วโมง

3.6.    การปฏิรูประบบสุขภาพ  จำนวน 3 ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 4 ความรู้เกี่ยวกับการบริหารสื่อมวลชนและจริยธรรมวิชาชีพ จำนวน 15 ชั่วโมง ประกอบด้วย

4.1. จิตวิทยานักบริหารสื่อรุ่นใหม่ จำนวน 3 ชั่วโมง

4.2. การปฏิรูปสื่อ ปฏิรูป กสทช. จำนวน 3 ชั่วโมง

4.3. การปรับตัวเพื่อความอยู่รอดของสื่อยุคดิจิตอล จำนวน 3 ชั่วโมง

4.4. ความเข้าใจประชาคมอาเซียนในบริบทสื่อ จำนวน 3 ชั่วโมง

4.5. ปัญหาจริยธรรมนักวิชาชีพสื่อ จำนวน 3 ชั่วโมง

หมวดวิชาที่ 5  ว่าด้วยประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์ จำนวน 6 ชั่วโมง ประกอบด้วย

5.1. ประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์  ครั้งที่ 1 จำนวน 3 ชั่วโมง

5.2. ประเด็นร่วมสมัยตามสถานการณ์  ครั้งที่ 2 จำนวน 3 ชั่วโมง

หลักสูตรผู้บริหารการสื่อสารมวลชนระดับกลาง (บสก.) รุ่นที่ 5

ระยะเวลาการอบรม 5 เดือน หรือ 20 สัปดาห์

ระหว่างวันที่ 6 กันยายน 2557 – วันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2558